හත (7) කොටස : ගුවන් අනතුර

ලියන මහත්තයා වන මම හොඳ කතන්දරකාරයෙක් නෙවෙයි. මේ කතාව මෙලෝ රහක් නැති අන්තිම වල් බූතයක් වගේ පේනවා නම් ඒකට ප්‍රදාන හේතුව මගේ මේ කතා කීමේ සයිලියේ තියෙන දුර්වලකම. මට ජීවිතේ කවදාවත්ම හොඳ කතන්දරකාරයෙක් වෙන්න තරම් හැකියාවක් තිබුනේ නෑ මහත්වරුනි. ඒක ගැන කනගාටු වෙන්නෙත් නෑ.

මම හොඳ කතන්දරකාරයෙක් නොවන නිසා සමහරවිට කතාව කියාගෙන යද්දි මඟ හැරුණු දේවල්, හිස්තැන් පුරවන්න වෙනවා. මේ ඒ වගේ අවස්ථාවක්.

කොටින්ම මට සම්පූර්නයෙන්ම අමතක වුනා සඳහන් කරන්න ගිරාම සේවක සිරිසේන මහත්තයා රස්සාවෙන් අස්වුනේ සවුක්ය ඇමැති සිරිසේන මහත්තයා පොදු අපේක්සකයා ලෙස ජනාදිපති තරගෙට තරග කරන්න ඇමැතිකමින් අස්වුනු දවස් වලමයි කියලා. ඔය නම් දෙකේ සමාන කමක් තිබුනාට ඔය දෙන්නා නෑයෝ කියලා හෙම හිතන්න එපා. අපේ ගිරාම සේවක සිරිසේන මහත්තයා කවදක්වත් රැකියාවයි දේසපාලනයයි පටලවා ගත්තෙ නෑ. ඉතාම ගවුරවනීය ආකාරයට තමන්ගෙ රජයේ රැකියාව කරගෙන හිටපු මහත්මයෙක් එයා. ඒ වගේ අය දැන් අඩුයි.

දැන් යලි කතාවට බහිමු.

මතකයි නේද සමන්තබද්‍ර මහ බෝසතානන් වහන්සේ දහසක් බුදුන් බුදුවන හිමිදිරි පාන්දර අරහත් බාවය ලබා ගත් ආකාරය? ඉන්පසුව උන්වහන්සේ කොටුවෙ නීලගිරි හෝටලයෙන් හකුරු කැට හා ලුනු මිරිස් සමඟ ආප්ප වළඳලා, කහට ගිලන්පස කෝප්පයක් හෙම බීලා, තමන් චිත්ත සමාදියට සම වැදුනු වෙලේ දිවැසින් දුටු දෙමළ කොල්ලාට හා මුස්ලිම් කෙල්ලට පිහිට වීම පිණිස ආගංගොඩ ගමට එර්දියෙන් ගමන ආරම්භ කරන්න බැලුවා. හැබයි ඒ වෙන කොටත් දෙමළ කොල්ලායි මුස්ලිම් කෙල්ලයි දෙන්නම බුදි. එකට හෙම නෙවෙයි. එහෙම නරක විදියට හිතන්න එපා. ඌ උගේ පැලේ. මෑ මැගේ පැලේ.

මුලු නුවරම නිදිගත් මේ මොහොතේ – සමන්තබද්‍ර අවදියෙන් ඇත කොටුවේ.

තව එකක් කියන්නෝනැ. සමන්තබද්‍ර වහන්සේට හිල්ටන් එකේ සින්ගල් රූම් එකක බිල ගෙවන්න කරදර වෙන්න වුනේ නෑ කවදාවත්. ඒවා කොහොමත් සුජාතාව බේරනවා, ඔය කිරි පිඬු දානය අරන් එන විටෙකදි. කොහොමටත් සමන්තබද්‍ර වහන්සේ කරන්නෙ ක්වික් චෙක්-අවුට් වෙලා කාඩ් එක රෙසෙප්ශන් එකේ තියලා යන එක විතරයි.

දැන්, ගමන.

රහතන් වහන්සේලාත් අර පයිලට්ලා වගේ තමයි. එර්දියෙන් යන ගමනට ඉන්න තැන හෙවත් ඔරිජින් යන තැන හෙවත් ඩෙස්ටිනේෂන් වගේ දත්ත ඇතුල් කරන්න ඕනෑ. මේවා කරන්නෙ දියුනු කල මනසින්. රහතන් වහන්සේලාගේ මනසේ ඒවාට වෙනම ගැජට් තියෙනවා. පුරුතග්ජන ඔහෙලා නොදන්නවා නම් කටයි පුකයි වහගෙන ඉන්න එකයි ඇත්තෙ.

ඊට පස්සෙ සමන්තබද්‍ර රහතන් වහන්සේ එර්දියෙන් ගමන ඇරැඹුවා. එර්දියෙන් යනකොට වඩින්නෙ ගුවන් යානයක් යනවාටත් වඩා පැයට කිලෝමීටර් දෙසීයක් විතර වැඩි වේගයකින්. මට හරියටම ගාන මතක නෑ. බුද්ද කාලයේ කිලෝමීටර් නොතිබුනු හන්දා යොදුන් වලින් තමයි ඔය ගනන තියෙන්නෙ. ඒක කිලෝමීටර් වලට හරවලා ගන්න ඕනෑ.

දැන් මහත්තයෝ, සිරා වැඩක් තමයි උනේ. මං කිව්ව නේද මේක වුනේ පහුගිය චන්දෙ කාලෙ කියලා?

කවුදෝ වේසිගෙ පුත්තු ටිකක්, වැරදුනා සිරි ලංකා නිදහස් පාක්සිකයෝ ටිකක්, ඊට කලින් දවසෙ රෑ සමන්තබද්‍ර වහන්සේගෙ රූට් එක මැද්දෙ මහින්ද මහත්තයගෙ අසූ අට රියන් කටවුට් එකක් ගහලා. ඔව් මහත්වරුනි, ඒ කාලෙ ඒ වගේ තමයි. තමන්ට කටවුට් එක ගහන්න හිතුනෙ කොහෙද ලලක්කගෙ පස්සපැත්තෙ වුනත් ගැහුවා කටවුට්. කවුද ඩෝ අපේ ගෝටා සෑර් ඉන්න කල් අපට අත උස්සන්න එන්නෙ?

“පට්……ටෝං!”

විදුලි වේගෙන් එර්දියෙන් වැඩපු සමන්තබද්‍ර වහන්සේ මහින්ද මහත්තයගෙ කටවුට් එකේ හැප්පුනා කියමුකෝ. මහින්ද මහත්තයාගෙ ඉන හරියෙන් විතර කටවුට් එක දෙකට කඩලා ගියා.

(ප්‍රදාන කතාවට එන්න කලින් එකම එක පොඩි අතුරු කතාවක් විතරක් කියන්නම්. පහුවෙනිදා උදේ මහින්ද මහත්තයාගෙ කටවුට් එක හරි මැදින් දෙකට කඩලා කියලා දැකපු සිරි ලංකා කාරයෝ සෙට් එකක් ළඟපාත යූ ඇම් පී ගෙවල් පහක්ම ගිනි තිබ්බා කියමුකෝ මහත්වරුනි. ඒ යූ ඇම් පී කාරයෝ අදත් හොයනවා මේ කටවුට් එක කඩපු එකාව. අතුරු කතාව ඉවරයි. නැවතත් විස්තර විචාරයට.)

සමන්තබද්‍ර වහන්සේට ලොකු ආපදාවක් වුනේ නැහැ කටවුට් එකේ හැපීම නිසා. පොඩි පොඩි ඩැමේජස් ටිකක් විතරයි.

හැබැයි ඒ කිට්ටුවම තිබුනේ කතෝලික පල්ලිය. (අනේ මහත්තයෝ, සිතියම දෙඤ්ඤංකෝ ඉස්මනට, ඔය හැමදාම ඉල්ලලා කරදර කරන්න එපා!) ආපු වේගය පාලනය කර ගන්න බැරුව උන් වහන්සේ උලු වහලයත් කඩා ගෙන දර බරාස් කියලා වැටුනෙ බ්‍රදර් බර්නාඩ්ගේ කාමරයට. බ්‍රදර් බර්නාඩුත් රෑ වැඩ කරලා පරිගණකය වහලා තිබුනෙ නෑ, මතක නැති වීමකින්. ඒකෙ තිරය මත ඒ වෙනකොටත් දර්ශනය වෙමින් තිබුනෙ ඊට සියවස් ගනනකට පෙර ඒ පල්ලියේම කලු සුදු චායාරූපයක්. මේ කලු සුදු චායාරූපය ඒක්ෂණයෙන් සමන්තබද්‍ර රහතන් වහන්සේගේ චිත්ත ගත වුනා. ඒ එක්කම බ්‍රදර් බර්නාඩ්ගේ බෑඩ් වයරිං නිසා විදුලි කාන්දු වෙමින් තිබුණු පේනුවක අත ගැසීම නිසා ඔහුට විදුලි සැර වැදුනා.

ඔහෙලට අපට වගේ පුරුතග්ජනයින්ට නෙවෙයි රහතන් වහන්සේ කෙනෙකුට විදුලි සැර වැදුනාම ආශ්චර්යයක් වෙනවා. එහෙම උනාම උන් වහන්සේ ඒ මොහොතේ චිත්ත ගත වූ පරිසරයක් වේද, මේ සංසාර චක්‍රයේ කොතැනක හෝ වේවා, ඒ ක්ෂණය වෙත ගමන් ගන්නවා. සමන්තබද්‍ර වහන්සේටත් වුනේ ඒකයි.

උන් වහන්සේ සියවස් ගණනාවක් ඈත අතීතයට වැඩියා එක්ෂණයෙන්.

නැවත ඇස අරින විට සමන්තබද්‍ර වහන්සේ ඉදිරිපිට පෙනී සිටියේ සුදෝ සුදු ලෝගුවක් දාගත් වයසක කතෝලික පියතුමෙක්.

Meu Deus! Vocę está machucado, senhor?

ඒ පියතුමා ඇහුවා. වේසිගෙ පුතෝ දැන් ඕකෙ තේරුම මගෙන් අහන්න එපා. මං පුරුතුගීසි බාසාව ඉගෙන ගෙන නෑ.

(හත්වැනි කොටසට…)